Peru to kraj o bogatej historii i niezwykłym położeniu, zachwyca turystów z całego świata. To tutaj kwitła jedna z najpotężniejszych cywilizacji starożytności – cywilizacja Inków, której ślady wciąż można podziwiać w wielu miejscach tego magicznego kraju.
Krajobrazy Peru są niezwykle zróżnicowane i spektakularne. Od pustynnych wydm na wybrzeżu, przez majestatyczne szczyty Andów, po bujne lasy Amazonii – każdy znajdzie tu coś dla siebie. Szczególnym miejscem, które przyciąga turystów z całego świata, jest Machu Picchu – tajemnicze miasto Inków, położone wysoko w górach, które wciąż budzi podziw swoją monumentalną architekturą i duchowym znaczeniem.
Peru to także kraj o niezwykle bogatej kulturze i tradycjach, które przetrwały wieki. Kolorowe festiwale, rytuały i rękodzieło są nieodłączną częścią peruwiańskiego dziedzictwa. Na uwagę zasługuje również peruwiańska kuchnia, uznawana za jedną z najlepszych na świecie. Dania takie jak ceviche, lomo saltado czy ají de gallina podbijają podniebienia smakoszy na całym globie
Planując podróż do Peru, warto zadbać o kilka kluczowych aspektów, które sprawią, że Twoja wyprawa będzie bezpieczna, komfortowa i pełna niezapomnianych wrażeń. Oto kilka praktycznych wskazówek przed odwiedzinami tego magicznego kraju.
Gdzie leży Peru?
Peru znajduje się w zachodniej części Ameryki Południowej, granicząc z Ekwadorem, Kolumbią, Brazylią, Boliwią i Chile. Od zachodu oblewają je wody Oceanu Spokojnego. Kraj jest znany ze swojej zróżnicowanej geografii, od pustyń po górskie szczyty Andów i bujne lasy Amazonki.
Kiedy lecieć do Peru?
Najlepszy czas na podróż do Peru to okres od maja do września, gdy panuje tam pora sucha. Jest to idealny czas na trekkingi i zwiedzanie głównych atrakcji turystycznych. W regionach Amazonii najlepszy czas to czerwiec – wrzesień, gdy opady są najmniejsze.
Pogoda w Peru
Pogoda w Peru jest bardzo zróżnicowana i zależy od regionu, który odwiedzasz. Najlepszy czas na podróż to pora sucha, szczególnie w Andach i Amazonii, kiedy warunki są najbardziej sprzyjające do zwiedzania. Warto jednak przygotować się na różne warunki pogodowe, niezależnie od pory roku.
Wybrzeże (Costa)
Wybrzeże Peru ma suchy klimat, z niewielkimi opadami przez cały rok.
- Zima (czerwiec-sierpień): Temperatury są łagodniejsze, wahając się od 15 do 20°C, często występuje mgła zwana „garúa”.
- Lato (grudzień-luty): Temperatury są wyższe, osiągając 25-30°C, a opady są nadal minimalne.
Góry (Sierra)
Klimat w Andach jest znacznie bardziej zróżnicowany, zależny od wysokości.
- Pora sucha (maj-wrzesień): Jest to najlepszy czas na trekking i zwiedzanie górskich regionów. Temperatury w ciągu dnia są przyjemne (15-20°C), ale noce mogą być bardzo chłodne, nawet poniżej zera.
- Pora deszczowa (październik-kwiecień): Obfite opady, szczególnie od grudnia do marca, co może utrudniać wędrówki. Temperatury w ciągu dnia są umiarkowane, ale wilgotność jest wysoka.
Amazonia (Selva)
Amazonia ma wilgotny klimat tropikalny przez cały rok.
- Pora sucha (czerwiec-wrzesień): Mniej opadów, co ułatwia podróżowanie i zwiedzanie. Temperatury są wysokie, 25-30°C.
- Pora deszczowa (październik-kwiecień): Obfite opady, wysokie temperatury (25-30°C) i wysoka wilgotność. Może to utrudniać podróżowanie, ale przyroda jest w pełnym rozkwicie.
Bioróżnorodność
Peru to kraj o niezwykłej bioróżnorodności, obejmujący 42 mikroklimaty. Od suchych pustyń wybrzeża, przez andyjskie szczyty, po wilgotne lasy Amazonii. Peru oferuje unikalne ekosystemy zamieszkałe przez tysiące gatunków roślin i zwierząt. Ta różnorodność sprawia, że Peru jest jednym z najbardziej biologicznie zróżnicowanych krajów na świecie, idealnym miejscem dla miłośników przyrody i ekologów.
Wyjątkowe zwierzęta:
- Kondor wielki – Symbol Andów, ten największy ptak latający świata jest często spotykany w rejonach górskich, szczególnie w Kanionie Colca.
- Lama i alpaka – Te sympatyczne zwierzęta, które są nie tylko symbolem Peru, ale także ważnym źródłem wełny i mięsa, można spotkać na wyżynach andyjskich.
- Wikunia – Bliski krewniak lamy i alpaki, wikunia jest ceniona za swoją delikatną i cenną wełnę. Jest to zwierzę chronione, które żyje na dużych wysokościach.
- Jaguar – Jeden z największych drapieżników Amazonii, jaguar jest niezwykle trudny do zauważenia, ale stanowi kluczowy element ekosystemu dżungli.
- Delfin różowy – Mieszkaniec rzek Amazonki, ten unikalny delfin charakteryzuje się różowawym kolorem skóry i jest symbolem bioróżnorodności Amazonii.
Wyjątkowe rośliny:
- Koka – Krzew ten jest znany głównie z liści, które są surowcem do produkcji kokainy, ale lokalnie liście koka są używane do celów medycznych i rytualnych.
- Quinoa – Starodawne zboże uprawiane w Andach, jest znane ze swoich wysokich wartości odżywczych i jest podstawowym składnikiem diety wielu Peruwiańczyków.
- Drzewo cinchona – Z jego kory pozyskiwana jest chinina, pierwszy lek przeciwmalaryczny. Drzewo to rośnie w lasach Amazonii i Andach.
- Puya raimondii – Największa bromelia świata, która może osiągnąć wysokość do 10 metrów. Rośnie na wysokościach powyżej 3000 m n.p.m. w Andach.
- Passiflora – Różnorodne gatunki passiflory, w tym marakuja, są powszechnie spotykane i cenione zarówno za owoce, jak i kwiaty.
Wulkany w Peru
Peru leży w strefie sejsmicznej i posiada wulkany. Kraj ten jest częścią tzw. „Pacyficznego Pierścienia Ognia”, który charakteryzuje się dużą aktywnością tektoniczną i wulkaniczną. Peru sejsmiczna aktywność i wulkanizm są wynikiem ruchu płyt tektonicznych, w szczególności subdukcji płyty Nazca pod płytę południowoamerykańską. To sprawia, że region ten jest podatny na trzęsienia ziemi i erupcje wulkaniczne, co ma znaczący wpływ na geologię i krajobraz kraju.
- Misti – Jeden z najbardziej znanych wulkanów, położony niedaleko miasta Arequipa. Jest popularnym celem trekkingowym.
- Sabancaya – Aktywny wulkan w południowej części Peru, który regularnie wybucha.
- Ubinas – Najaktywniejszy wulkan w Peru, położony w regionie Moquegua. Jego erupcje często wpływają na okoliczne społeczności.
- Coropuna – Najwyższy wulkan Peru, osiągający ponad 6400 metrów wysokości, położony w regionie Arequipa.
Jak się dostać do Peru?
Z Polski do Peru nie ma bezpośrednich lotów. Najwygodniej jest lecieć przez jedno z głównych europejskich hubów, takich jak Amsterdam, Madryt czy Paryż. Lotnisko w Limie (Lima Jorge Chavez International Airport) jest głównym portem lotniczym kraju.
Warunki wjazdowe
Aby wjechać do Peru musisz posiadać ważny paszport na co najmniej 6 miesięcy od daty planowanego powrotu do Polski. Obywatele Polski mogą przebywać w Peru bez wizy do 90 dni w celach turystycznych. Przy wjeździe do kraju otrzymasz pieczątkę z datą, do której musisz opuścić Peru. Przy kontroli migracyjnej mogą zapytać sie o twój plan podróży, dzień wylotu i miejsca noclegowe. Warto mieć screeny lub wydruki potwierdzonych rezerwacji.
Szczepienia
Przed podróżą do Peru zaleca się skonsultować z lekarzem medycyny podróży w celu uzyskania aktualnych zaleceń. Do Peru zaleca się :
- Szczepienie przeciwko żółtej febrze (szczególnie w regionach Amazonii).
- Szczepienia przeciwko WZW A i B, tężcowi oraz durowi brzusznemu.
Bezpieczeństwo
Peru jest stosunkowo bezpiecznym krajem, ale należy zachować podstawowe środki ostrożności:
- Unikaj noszenia dużych sum pieniędzy i wartościowych przedmiotów.
- Korzystaj z oficjalnych taksówek i zarezerwowanych transportów.
- W miejscach turystycznych zachowaj czujność na kradzieże kieszonkowe (szczególnie w centrum historycznym w Limie – w pozostałych miejscach nie było takiego problemu).
Waluta
Oficjalną walutą Peru jest nowy sol (PEN). Najlepiej zabrać ze sobą dolary amerykańskie lub euro, które łatwo wymienisz na miejscową walutę. Karty kredytowe są akceptowane w większości hoteli, restauracji i sklepów, ale warto mieć przy sobie gotówkę na mniejsze wydatki. Przeliczenie jest bardzo proste 1 PEN = 1 PLN.
Język
Oficjalnym językiem Peru jest hiszpański. Mówi się, że w regionach turystycznych można spotkać osoby mówiące po angielsku, ja takich prawie w ogóle nie spotkałam :P. Podstawowa znajomość hiszpańskiego będzie bardzo pomocna :).
Strefa czasowa
Peru znajduje się w strefie czasowej UTC-5, czyli 6 godzin za czasem polskim w okresie zimowym i 7 godzin w okresie letnim (bez uwzględnienia zmian czasu w Polsce).
Elektryczność
Napięcie elektryczne w Peru wynosi 220 V, 60 Hz. Wtyczki są typu A i C, warto zabrać adapter.
Internet
Większość hoteli i restauracji oferuje bezpłatne Wi-Fi. W mniejszych miejscowościach dostęp do internetu może być ograniczony. Ja wykupiłam karte SIM z internetem od firmy Bitel za 40 PEN. Pakiet starczył mi na 12 dni pobytu przy stosowaniu hotspotu na drugi telefon. Inne sieci jakie są popularne to Movistar i Claro.
Ubezpieczenie
Wykup ubezpieczenie zdrowotne i podróżne, które obejmuje koszty leczenia, ewakuacji medycznej oraz strat bagażu. Upewnij się, że polisa obejmuje sporty ekstremalne, jeśli planujesz takie aktywności. Ja polecam ubezpieczenie Planeta Młodych, AXA lub to które jest w pakiecie karty wielowalutowej Revolut. Oprócz wysokiego ubezpieczenia zdrowotnego mam ubezpieczony bagaż przy jego zaginięciu i możliwość skorzystania z Business Lounge przy opóźnieniu samolotu. Dzięki temu mogę bezproblemowo płacić kartą na całym świecie, robić darmowe przelewy w kilka sekund, robić bezpłatne przewalutowania i mieć bardzo małe opłaty przy wypłacaniu pieniędzy z bankomatu. Jeśli chcielibyście poznać bliżej jakie korzyści oferuje karta i ubezpieczenie Revolut możecie sprawdzić pod tym linkiem.
Noclegi
Peru oferuje szeroki wybór miejsc noclegowych o dobrym standardzie, ale ciepła woda nie zawsze nim jest. Również warto poczytać komentarze i recenzje o noclegu przed dokonaniem rezerwacji. Większość noclegów oferuje śniadanie, które ma szeroki wybór i jest bardzo smaczne. Polecam zarezerwować noclegi z wyprzedzeniem, szczególnie w popularnych miejscach turystycznych jak Cusco czy wioska Machu Picchu – Aquas Calientes.
Transport
Peru ma rozwiniętą sieć transportową:
- Autobusy: Najtańszy środek transportu, dostępny w różnych standardach. Jestem pod ogromnym wrażeniem organizacji autobusów Peru HOP. To zorganizowana sieć autobusów z możliwością wykupienia przejazdów na ilość dni od 3 do 10, podczas których odkryjesz najciekawsze miejsca. Cenowo przejazdy zaczynają się od 179 USD do 250 USD. W cenie jest uwzględniony tylko przejazd, podatki i opieka pilota. Również podczas przejazdu otrzymujesz sporo wskazówek i poleceń rekomendowanych miejsc i noclegów. Wiem, że nie każdy lubi podróżować z innymi turystami od destynacji do destynacji, ale lepszej organizacji i logistyki sami nie wymyślicie :P. Gdybym miała kolejny raz jechać do Peru skorzystałabym z pakietu 10 dni połączonego Peru z Boliwią. Dokładną rozpiskę pakietów znajdziecie tutaj. Poniżej zamieszczam zdjęcia i siatkę połączeń lokalnego autobusu, którym jechałyśmy do Paracas.
- Pociągi: Idealne na trasie z Ollayntantambo do Machu Picchu oraz innych turystycznych miejsc jak jezioro Titicaca. Przejazd może być uzupełniony o posiłek i kulturalne występy. Są trzy linie pociągów: Peru Rail, Inka Rail (obie dojeżdżają do Machu Picchu) i Tren de la Costa. Przejazdy nie należą do najtańszych, ale ta podróż jest warta każdej złotówki bo przejazd zapada w pamięci na długo. Ja miałam wrażenie jakbym zmierzała do Hogwartu :P.
- Taksówki: Korzystaj z oficjalnych taksówek lub zamawiaj je przez aplikacje mobilne tj. Uber, Indrive i DIDI.
- Loty krajowe: Siatka lotnisk i połączeń lotniczych nie jest tak dobrze rozwinięta jak w pozostałych krajach Ameryki Południowej. Warto rozważyć przeloty na dłuższych trasach jeśli nie lubisz spędzać długich godzin w autobusie. Najcześciej są wybierane połączenia między Limą a Cusco czy Arequipa. Polecam dokonywać rezerwacji z wyprzedzeniem, ja miałam kilka razy problemy z ich systemem. Popularne linie krajowe to SKY Airlines i Jet Smart, ale warto sprawdzić jeszcze ofertę Star Peru i innych linii w latynoameryce jak Latam i Avianca.
Wynajem auta
Wynajem auta jest możliwy, ale należy pamiętać o trudnych warunkach drogowych w niektórych regionach. Poza tym Peruwiańczycy są najgorszymi kierowcami jakich dotąd udało mi się spotkać w latynoameryce ;). Przechodzenie przez pasy było wyzwaniem i ciesze się, że nie musiałam się stresować prowadząc tam auto. Pewnie wygodniej się jeździ po pustych drogach poza dużymi miastami jak Lima czy Cusco. W dodatku odcinki między najbardziej atrakcyjnymi miejscami są bardzo dalekie. Aby prowadzić auto w Peru jest wymagane międzynarodowe prawo jazdy.
Jedzenie
Peruwiańska kuchnia jest znana z różnorodności i smaków. Warto spróbować lokalnych specjałów takich jak ceviche (dawniej przysmak dla biednych ludzi, sałatka ze surowej ryby w soku z limonki), stek z alpaki, anticuchos (szaszłyki z serc wołowych), cuy (świnka morska), lomo saltado (danie w stylu chińskim z mięsa wołowego, warzyw i ziemniakami), chifa (peruwiańska odmiana kuchni chińskiej) czy ají de gallina (potrawka z kurczaka). Jeśli masz zamiar próbować jedzenia z ulicznych straganów, polecam zaopatrzyć sie w probiotyki, aby uniknąć problemów żołądkowych. Ja jadłam w różnych miejscach i szczerze jedzenie w Peru było jak dotąd najlepszym ze wszystkich krajów południowej Ameryki! Poza mięsnymi wyborami znajdzie się sporo opcji dla wegetarian i wegan. Oprócz jedzenia koniecznie polecam spróbować trunku Pisco Sour składającego sie z Pisco (alkoholu ze sfermentowanych winogron), soku z cytryny lub limonki, białek kurzych jaj i gorzkiego likieru angostura. Brzmi dziwnie, ale smakuje bardzo ciekawie!
Co warto wiedzieć przed podróżą?
Jeśli planujesz wizytę w Andach (Machu Picchu, Tęczowe Góry, Cusco) zadbaj o odpowiednią aklimatyzację do wysokości. Choroba wysokościowa to częste zachorowanie na dużych wysokościach. Nie należy do przyjemnych, objawia się bólami głowy, problemami z oddychaniem i ciągłym zmęczeniem. Niestety doskwierała mi kilka dni podczas pobytu w Cusco. Dlatego, wizytę w powyższych miejscach zaplanuj na ostatnie dni pobytu, aby się powoli zaklimatyzować. Po dotarciu do Limy możesz kupić tabletki w aptece do połykania (na zdjęciu poniżej) lub cukierki do ssania z liści koki. Poza tym podczas każdego śniadania i na ulicach Cusco możesz spróbować herbatę z liści koki i Muña. Są bardzo wskazane na chorobę wysokościową. Inna ważna kwestia to spożywanie tylko butelkowanej wody. Unikaj tej z kranu, jest zdatna tylko do mycia zębów.
Co przywieźć z Peru?
Peru słynie z rękodzieła, takich jak tekstylia z alpaki, srebrna biżuteria, ceramika i produkty spożywcze jak kawa, czekolada czy quinoa.
Co spakować?
- Odzież na różne warunki: ciepłe ubrania na chłodniejsze regiony jak kurtkę puchową, którą można zwinąć, bieliznę z merino oraz kilka lekkich ubrań na gorące dni.
- Sprzęt trekkingowy: Jeśli planujesz piesze wędrówki. Na wyprawę w tęczowe góry i do Machu Picchu wystarczą buty sportowe typu Adidasy czy Vansy.
- Ochrona przed słońcem: Krem z filtrem, okulary przeciwsłoneczne, kapelusz lub czapka z daszkiem.
- Środki przeciwko insektom: Szczególnie w regionach Amazonii.
Przykładowe ceny w Peru
Ceny w Peru są zróżnicowane w zależności od regionu i rodzaju usługi, ale w porównaniu do innych krajów w latynoameryce są o wiele niższe.
- Bilet na autobus międzymiastowy: 20-150 PEN w zależności od trasy i komfortu.
- Obiad w restauracji średniej klasy: 20-40 PEN.
- Nocleg w hotelu 3-gwiazdkowym: 100-200 PEN za noc.
- Bilet do Machu Picchu: Około 150-200 PEN.
- Kolacja w restauracji: 40-100 PEN w zależubranności od standardu.
- Przejazd taksówką w mieście: 10-30 PEN w zależności od odległości.
Napoje:
- Kawa: W kawiarni zapłacisz około 6-10 PEN za filiżankę.
- Woda (0,5 l): W sklepie spożywczym butelka kosztuje 2-3 PEN.
- Herbata: W kawiarni filiżanka herbaty kosztuje około 5-8 PEN.
Street food:
- Empanada: Około 3-5 PEN za sztukę.
- Ceviche: Porcja na ulicznym stoisku to wydatek rzędu 10-20 PEN.
- Anticuchos (szaszłyki z serca wołowego): Około 5-10 PEN za porcję.
- Tamales: Około 3-5 PEN za sztukę.
Inne:
- Posiłek w lokalnej restauracji (menú del día): Zestaw obiadowy z zupą, daniem głównym i napojem kosztuje około 10-15 PEN. Polecam na budżetowy wypad. Popularne są dania typu Chifa (peruwiańska odmiana kuchni chińskiej).
- Bilet komunikacji miejskiej: Przejazd autobusem w miastach kosztuje około 1-2 PEN.
- Taxi (krótkie przejazdy w mieście): Około 10-20 PEN w zależności od odległości i miasta.
Owoce:
- Banany: Około 2-4 PEN za kilogram.
- Papaja: Około 3-6 PEN za kilogram.
- Mango: Około 4-8 PEN za kilogram.
- Ananas: Około 4-7 PEN za sztukę.
- Awokado: Około 5-10 PEN za kilogram.
- Marakuja (passiflora): Około 3-6 PEN za kilogram.
Na koniec chce dodać, że podróż do Peru to niezapomniane przeżycie pełne przygód i odkryć. Przy odpowiednim przygotowaniu i zachowaniu podstawowych zasad bezpieczeństwa, możesz cieszyć się niezwykłymi krajobrazami, bogatą kulturą i gościnnością Peruwiańczyków.
Życzę wspaniałej podróży!